Hemen Kayıt Ol!
Binlerce başarılı sürücü Mavi Beyaz Akademi’yi tercih etti. Sıra sizde!
ODY Belgesi Hizmeti
ODY (Orta Düzey Yönetici) Belgesi, karayolu taşımacılığı alanında faaliyet gösteren firmalarda yöneticilik yapacak kişilerin alması gereken bir yönetsel yeterlilik belgesidir.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından zorunlu tutulan bu belge; taşımacılık işletmelerinde taşıma faaliyetlerini planlayan, yöneten ve denetleyen personelin mesleki kalifikasyonunu gösterir.
ODY (Orta Düzey Yönetici), ÜDY (Üst Düzey Yönetici) Belgeleri Nedir ?
Karayolu taşımacılığı sektöründe faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişiler ile bu alanda yönetici olarak görev alacak kişilerin yetkinliği, 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve bu kanuna dayanılarak çıkarılan Karayolu Taşıma Yönetmeliği (KTY) ile düzenlenmiştir. ODY (Orta Düzey Yönetici) ve ÜDY (Üst Düzey Yönetici) belgeleri, Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin ilgili maddeleri uyarınca zorunlu kılınan mesleki yeterlilik belgeleridir.
KTY’ye göre yetki belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişilerin, faaliyet alanlarına uygun en az birer adet üst düzey yönetici (ÜDY) ve orta düzey yönetici (ODY) istihdam etmeleri zorunludur. İstihdam edilen bu yöneticilerin, ilgili mesleki yeterlilik belgelerine sahip olmaları gerekmektedir. Bu zorunluluk sektördeki profesyonelliği ve güvenliği artırmayı amaçlar
ODY Belgesi (Orta Düzey Yönetici) Nedir ?
ODY belgesi, ticari amaçla karayolu taşımacılığı yapan yetki belgesi sahibi işletmelerde orta düzey yönetici pozisyonunda görev alacak kişilerin sahip olması gereken bir mesleki yeterlilik belgesidir. Bu belge, ilgili yöneticinin karayolu taşımacılığı faaliyetleriyle ilgili operasyonel, hukuki, idari bilgi ve becerilere sahip olduğunu kanıtlar.
Yasal Dayanak: Karayolu Taşıma Kanunu ve ilgili yönetmelikler uyarınca zorunludur.
ODY Belgesinin Temel Amacı Nedir ?
- Karayolu taşımacılığı operasyonlarının yasalara uygun ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamak,
- Sektörde çalışan orta düzey yöneticilerin mesleki yeterliliklerini artırmak ve standardize etmek,
Firmaların denetimlerde yasal yükümlülüklerini yerine getirdiğini göstermek ve idari para cezalarından korunmasını sağlamak
ODY Belgesi Türleri ve Kapsamları Nelerdir ?
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, ODY belgelerini taşımacılık faaliyetinin niteliğine göre dört ana kategoriye ayırmıştır. Bu ayrım, Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin ilgili eklerinde ve tebliğlerinde detaylandırılmıştır:
- ODY1 Belgesi: Uluslararası Yolcu Taşımacılığı Orta Düzey Yönetici Belgesi
Kapsam: Uluslararası alanda ticari yolcu taşımacılığı yapan firmaların (örneğin uluslararası otobüs firmaları) orta düzey yöneticileri için zorunludur.
- ODY1 belgesine sahip olanlar aynı zamanda ODY2 belgesini de almış sayılırlar. Bu durum, uluslararası taşımacılığın yurtiçi taşımacılığı da kapsamasından kaynaklanır
ODY2 Belgesi: Yurtiçi Yolcu Taşımacılığı
Kapsam: Yurtiçinde ticari yolcu taşımacılığı yapan firmaların (şehirlerarası otobüs, servis, turizm taşımacılığı vb.) orta düzey yöneticileri için zorunludur.
- ODY3 Belgesi: Uluslararası Eşya/Kargo Taşımacılığı
Kapsam: Uluslararası alanda ticari eşya ve kargo taşımacılığı yapan firmaların (örneğin uluslararası nakliye ve lojistik firmaları) orta düzey yöneticileri için zorunludur.
- ODY3 belgesine sahip olanlar aynı zamanda ODY4 belgesini de almış sayılırlar
ODY4 Belgesi: Yurtiçi Eşya/Kargo Taşımacılığı
Kapsam: Yurtiçinde ticari eşya ve kargo taşımacılığı yapan firmaların (yurtiçi nakliye, kargo, dağıtım firmaları vb.) orta düzey yöneticileri için zorunludur
ODY Belgesi Alma Şartları Nelerdir ?
Mezuniyet Şartı:
ODY (Orta Düzey Yönetici) kurs programına kayıt olabilmek için en az ortaokul mezunu olunması gerekmektedir.
Eğitim Alma Zorunluluğu:
Kursa kayıt olan adayların eğitim ODY eğitimini almaları zorunludur. Eğitim programda devam zorunluluğu bulunmaktadır.
Eğitim müfredatı kapsamında aşağıda belirtilen konular işlenmektedir.
Trafik adabı, meslek ahlakı, yolcu taşımacılığı, trafik güvenliği, ulaştırma mevzuatı, ulusal mevzuat, yasal sorumluluklar ve sigorta, sözleşmeler, gümrük, tır ve kaçakçılık mevzuatı, dolaşım düzenlemeleri ve sınır geçişi uygulamaları, dış ticaret mevzuatı ve teslim şekilleri, uluslararası konvansiyonlar, mali yönetim, idari yönetim, pazar ve piyasa şartları, ilk yardım, aetr / adr ve yükleme güvenliği.
Sınav Başarısı:
ODY eğitimini tamamlayan adaylar Milli Eğitim Bakanlığı ODY sınavına katılmaktadır.
Teorik(Yazılı) sınavda 40 adet çoktan seçmeli soru bulunmaktadır. Sınavda başarı sağlayabilmek için 40 sorudan en az 28 tanesine doğru yanıt verilmesi gerekmektedir. Baraj puan 70’tir.
Adli Sicil Kaydı Şartı:
ODY kurs programına kayıt olmak isteyen kişinin adli sicil kaydında; uyuşturucu, silah, insan ve gümrük kaçakçılığı ile terör suçlarına yönelik kesinleşmiş bir mahkumiyet kaydının bulunmaması gereklidir.
ODY Belgesi Alımında Muafiyet Şartları
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı mevzuatına göre belirli şartları sağlayan kişilerin ODY eğitimlerinde veya sınavlarında muafiyet hakları bulunmaktadır.
- Yükseköğretim Mezunlarına ODY Eğitim Muafiyeti
Üniversite/Yüksekokul Mezunları: Ulaştırma, lojistik, ulaştırma ekonomisi, taşımacılık, karayolu trafiği alanlarında dört yıllık lisans eğitimi veren bölümlerden mezun olanlar ile bu alanlarda ihtisas, yüksek lisans veya doktora derecesi almış olanlar, mesleki yeterlilik eğitiminden muaf tutulurlar. Bu şartları taşıyan kişilerin zorunlu eğitimlere katılmama(muafiyet) hakları bulunmaktadır. Yapılacak olan Milli Eğitim Bakanlığı ODY sınavına girerek başarılı olmaları halinde talep ettikleri ODY türü belgeyi alabilirler.
- Mesleki Deneyim Kaynaklı Muafiyet
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı/Karayolları Genel Müdürlüğü Çalışanları: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü veya Ulaştırma Bölge Müdürlüklerinde en az üç yıl süreyle şube müdürü veya bölge müdür yardımcısı olarak görev yapmış kişiler,
Emniyet Genel Müdürlüğü Çalışanları: Emniyet Genel Müdürlüğü’nün merkez veya taşra teşkilatında en az üç yıl süreyle trafik ile ilgili bölümlerde daire başkanı veya emniyet müdürü olarak görev yapmış olanlar,
Geçici Madde Kapsamındaki Muafiyetler: Karayolu Taşımacılık Faaliyetleri Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yönetmeliği’nin geçici maddeleri kapsamında, belirli bir tarih aralığında (25 Şubat 2006 tarihinden önce) taşımacılık sektöründe kurucu ortak, ortak, yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyesi, genel müdür veya temsil ve ilzama yetkili kişi olarak görev yaptığını Ticaret Sicil Gazetesi ve SGK kayıtlarıyla belgeleyen kişiler, eğitim ve sınavdan muaf olarak ODY belgesi alabilmektedirler.
- Taşıma İşleri Organizatörlüğü (TİO) Kapsamında Muafiyet
FIATA Diploma Sahipleri: Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği kapsamında, FIATA Diploma Eğitimi Programına katılarak başarılı olan ve diploma almaya hak kazananlar için ayrıca ÜDY ve/veya ODY belgesi şartı aranmaz. Bu kişiler ÜDY/ODY belgesini almış kabul edilmektedir.
TİO Tecrübesi Olanlar: Taşıma işleri organizatörlüğü faaliyetleri ile ilgili yetkilendirilen şirketlerde 3 yıllık fiili çalışma tecrübesine sahip olanlar da eğitim ve sınavdan muafiyet kazanabilirler.
Önemli Uyarı: Muafiyet şartları ve başvuru prosedürleri mevzuat değişikliklerine bağlı olarak güncellenebilir. Bu nedenle, en doğru ve güncel muafiyet bilgisi için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü‘nün resmi internet sitesi üzerinden güncel duyuruları ve ilgili yönetmelikleri detaylı bir şekilde incelemeniz veya Mavi Beyaz Akademi ODY – ÜDY kurs merkezimiz ile iletişimde bulunmanız önemlidir
ODY Belgesi Geçerlilik Süresi ve ODY Belgeli Çalışan İstihdam Etme Zorunluluğu
Geçerlilik Süresi: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı mevzuatına göre ODY belgeleri süresiz geçerlidir. Herhangi bir yenileme periyodu bulunmamaktadır.
İstihdam Zorunluluğu: 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 36. maddesi uyarınca, belirli yetki belgesi sahiplerinin (örneğin B1, C2, D1, L1, L2, M2, M3, N2, P2, R1, R2 ve T1 ile A türü ve K1 yetki belgesi sahipleri) faaliyet alanlarına uygun ODY belgeli yönetici istihdam etmeleri zorunludur. Yetki belgesi sahibi gerçek kişinin, kendi ODY belgesine sahip olması durumunda ayrıca personel istihdamına gerek yoktur, ancak primlerinin yatırılması gerekir.
Bu zorunluluğa uymayan firmalara Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenen idari para cezaları uygulanır ve bakanlık otomasyon sistemindeki işlemleri (taşıt ekleme, yetki belgesi yenileme vb.) kısıtlanabilir.
Genel olarak, ticari amaçla karayolu taşımacılığı yapan tüm yetki belgesi sahipleri bu kapsamda değerlendirilir. ODY belgesi bulundurma zorunluluğu olan yetki belgesi türleri ve faaliyet alanları şunlardır:
Yolcu Taşımacılığı Yapan Firmalar
Yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan ve aşağıdaki yetki belgelerine sahip firmaların ODY belgesine sahip yönetici istihdam etmesi zorunludur.
B1 Yetki Belgesi: Uluslararası tarifeli yolcu taşımacılığı yapan firmalar.
B2 Yetki Belgesi: Uluslararası tarifesiz yolcu taşımacılığı yapan firmalar.
D1 Yetki Belgesi: Yurtiçi tarifeli yolcu taşımacılığı yapan firmalar.
D2 Yetki Belgesi: Yurtiçi tarifesiz yolcu taşımacılığı yapan firmalar.
Eşya/Kargo/Lojistik Taşımacılığı Yapan Firmalar
Eşya, kargo veya lojistik hizmetleri sunan ve aşağıdaki yetki belgelerine sahip firmaların da ODY belgesine sahip yönetici istihdam etmesi zorunludur.
C2 Yetki Belgesi: Uluslararası ve yurtiçi ticari eşya taşımacılığı yapan firmalar (genel kargo taşımacılığı).
C3 Yetki Belgesi: Uluslararası ve yurtiçi ticari eşya taşımacılığı yapan firmalar (kendi iştigal konusu ile ilgili eşya taşımacılığı, nakliyecilere özgü).
K1 Yetki Belgesi: Yurtiçi ticari eşya taşımacılığı yapan firmalar (genel kargo taşımacılığı).
K3 Yetki Belgesi: Yurtiçi ticari eşya taşımacılığı yapan firmalar (kendi iştigal konusu ile ilgili eşya taşımacılığı, nakliyecilere özgü).
L1 Yetki Belgesi: Yurtiçi lojistik işletmeciliği yapan firmalar.
L2 Yetki Belgesi: Uluslararası ve yurtiçi lojistik işletmeciliği yapan firmalar.
M2 Yetki Belgesi: Uluslararası ve yurtiçi kargo işletmeciliği yapan firmalar.
N2 Yetki Belgesi: Yurtiçi nakliyat ambarı işletmeciliği yapan firmalar.
R2 Yetki Belgesi: Uluslararası ve yurtiçi taşıma işleri organizatörlüğü yapan firmalar.
Bu zorunluluklara uymayan firmalara Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenen idari para cezaları uygulanır ve bakanlık otomasyon sistemindeki işlemleri (taşıt ekleme, yetki belgesi yenileme vb.) kısıtlanabilir.
ODY Belgesi Bulunmayan Firmalara Kesilen Cezalar ve Uygulanan Yaptırımlar
Karayolu taşımacılığı sektöründe faaliyet gösteren yetki belgesi sahibi gerçek ve tüzel kişilerin, 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve bu Kanun’a dayanılarak çıkarılan Karayolu Taşıma Yönetmeliği (KTY)‘nde belirtilen mesleki yeterlilik şartlarına uyması zorunludur. 2025 yılı itibarıyla, ODY (Orta Düzey Yönetici) belgesi bulunmayan veya gerekli sayıda ODY belgeli personel istihdam etmeyen firmalara uygulanan cezai müeyyideler ve yaptırımlar, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenen güncel idari para cezaları tablosuna göre uygulanır.
- İdari Para Cezası Tutarı (2025 Yılı Güncel Rakamlar)
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’na istinaden her yıl güncellediği idari para cezaları listesi bulunmaktadır. 2025 yılı itibarıyla:
Mesleki yeterlilik belgesine (ODY/ÜDY) sahip olmadan faaliyet gösteren işletmecilere uygulanan idari para cezası, 8.500 TL’den 85.000 TL’ye kadar değişen bir aralıkta belirlenmiştir. Kesin tutar, kabahatin niteliğine, tekrarına ve işletmenin büyüklüğüne göre değişebilir.
Özellikle 4925 Sayılı Kanun’un 26/1-(k) bendinde mesleki yeterlilik belgesi olmadan faaliyet gösteren işletmecilere idari para cezası öngörülmektedir. Geçmiş yıllarda bu ceza 500 TL olarak belirtilse de, güncel mevzuat düzenlemeleriyle bu rakamlar önemli ölçüde artırılmıştır.
Dikkat: Bu cezalar, 4925 sayılı Kanun’un ilgili maddeleri uyarınca ve her yıl Resmi Gazete’de yayımlanan yeniden değerleme oranlarına göre güncellenen tebliğlerle belirlenir. En güncel ve kesin rakamlar için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü’nün resmi duyurularının takip edilmesi esastır.
- Diğer Yaptırımlar ve Sonuçları
ODY belgesine sahip olmamanın veya yeterli sayıda belgeli personel istihdam etmemenin sadece para cezasıyla sınırlı kalmadığı, aynı zamanda ciddi operasyonel ve idari yaptırımları da beraberinde getirdiği Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı mevzuatında belirtilmiştir:
Yetki Belgesinin Askıya Alınması/İptali: Tekrarlanan ihlaller veya belirli sayıda uyarma puanına ulaşılması durumunda, ilgili yetki belgesi geçici olarak askıya alınabilir veya nihayetinde iptal edilebilir. Bu durum, firmanın ticari faaliyetlerini sürdürmesini engeller.
Bakanlık Otomasyon Sisteminde İşlem Kısıtlamaları: ODY belgesi eksikliği nedeniyle yetki belgesi sahibi firmaların, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın otomasyon sistemleri üzerinden yapması gereken bazı işlemler (örneğin taşıt ekleme/çıkarma, yetki belgesi yenileme, şube açma vb.) kısıtlanabilir veya tamamen engellenebilir.
Faaliyet Durdurma: Belirli hallerde, yasal zorunlulukları yerine getirmeyen firmaların faaliyetleri geçici veya kalıcı olarak durdurulabilir.
Denetim ve Kontrollerde Sorunlar: Denetimler sırasında ODY belgesine sahip personel bulundurmayan firmalar, denetçiler tarafından olumsuz değerlendirilir ve ek incelemelere tabi tutulabilir.
Hukuki Sorumluluk: Yönetici pozisyonunda belgesiz bir kişinin istihdam edilmesi, herhangi bir operasyonel hata veya kaza durumunda şirketin hukuki sorumluluklarını artırabilir.
İstihdam Zorunluluğu Tekrarı (KTY Madde 36)
Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 36. maddesi uyarınca, yetki belgesi sahiplerinin faaliyet alanlarına uygun en az birer adet ÜDY ve ODY belgeli yönetici istihdam etme veya bu niteliklere sahip olma zorunluluğu bulunmaktadır. Bu yükümlülüğe uyulmaması halinde KTY’nin 43. maddesinin 15. fıkrasında belirtilen idari para cezası uygulanır. Yetki belgesi sahibi gerçek kişinin, kendi ODY/ÜDY belgesine sahip olması ve primlerinin yatırılıyor olması durumunda ayrıca personel istihdamına gerek yoktur.
2025 yılı itibarıyla, ODY belgesi bulundurmama veya gerekli personel istihdam etmeme, Karayolu Taşıma Kanunu ve ilgili yönetmelikler kapsamında ciddi idari para cezaları ve operasyonel kısıtlamalar ile sonuçlanmaktadır. Firmaların yasalara tam uyum sağlaması, hem cezai yaptırımlardan kaçınmak hem de sektördeki profesyonelliklerini sürdürmek adına büyük önem taşımaktadır.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın güncel mevzuatını takip etmek ve bu alandaki yeterlilikleri sağlamak için yetkili eğitim kurumumuz Mavi Beyaz Akademi’den destek alabilirsiniz
ODY Muvafakat İşlemleri Nasıl Yapılır?
ODY muvafakat işlemleri, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın e-Devlet kapısı üzerinden gerçekleştirilmektedir. İşlem adımları aşağıdaki şekildedir :
- Muvafakat Veren Kişi (ODY Belgesi Sahibi):
E-Devlet Şifresiyle Giriş: ODY belgesi sahibi kişi, kendi e-Devlet şifresiyle www.turkiye.gov.tr adresine giriş yapar.
İlgili Hizmeti Bulma: Arama çubuğuna “Mesleki Yeterlilik Belgesi (ODY / ÜDY) Muvafakat İşlemleri” yazarak ilgili hizmeti bulur.
Muvafakat Verme: Bu sayfa üzerinden, belgesini tanımlayacağı yetki belgesi sahibi firmayı seçer ve muvafakat (izin) işlemini gerçekleştirir. Bu işlemle, ODY belgesi sahibinin o firmanın bünyesinde yönetici olarak görev yapacağı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bildirilmiş olur. - Muvafakat Alan Firma (Yetki Belgesi Sahibi):
E-Devlet Şifresiyle Giriş: Firmanın temsile yetkili kişisi, kendi e-devlet şifresiyle www.turkiye.gov.tr adresine giriş yapar.
İlgili Hizmeti Bulma: “Yetki Belgesi Mesleki Yeterlilik İşlemleri” (gerçek kişi firmalar için) veya “Yetki Belgesi Mesleki Yeterlilik Belgesi Kişi İşlemleri (Tüzel Kişi)” hizmetlerini aratarak bulur.
ODY Belgesini Tanımlama: ODY belgesi sahibinin verdiği muvafakat sonrası, firma bu sayfalar üzerinden ODY belgesini kendi yetki belgesine tanımlar ve gerekli kontrolleri yapar.
Dikkat Edilmesi Gerekenler;
Tek Firma Sınırlaması: Bir ODY belgesi aynı anda sadece bir yetki belgesi sahibi firmada geçerlidir. Birden fazla firmaya muvafakat vermek mümkün değildir.
Güncel Bilgiler: e-Devlet sistemi üzerinden yapılan bu işlemlerin arayüzü veya adımlarında zaman zaman güncellemeler olabilir. Bu nedenle, işlem yapmadan önce Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğü’nün resmi internet sitesindeki duyuruları veya e-Devlet üzerindeki güncel kılavuzları kontrol etmek en doğrusudur.
İstihdam İlişkisi: ODY belgesi sahibinin, muvafakat verdiği firmada fiilen yönetici olarak çalışıyor olması ve bu istihdamın Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtlarıyla da desteklenmesi beklenir.
ODY muvafakat işlemleri hakkında bir sorunuz varsa sizlere Mavi Beyaz Akademi ODY-ÜDY kurs merkezi olarak yardımcı olmaktan memnuniyet duyarız.