Psikoteknik Belgesi

Psikoteknik Belgesi Nedir ve Neden Önemlidir?

Psikoteknik Değerlendirme Raporu, sürücülerin güvenli araç kullanmak için gereken temel zihinsel ve psikomotor (bedensel) yeteneklere sahip olup olmadığını ölçen bilimsel bir değerlendirme sürecinin sonucudur. Bu belge, bir sürücünün profesyonelliğini ve trafik güvenliğine verdiği önemi gösterir.

Psikoteknik Değerlendirme Testinde Neler Ölçülür?

Dikkat ve Konsantrasyon: Uzun yolculuklarda dikkatin dağılmasını önleme yeteneği.
Muhakeme ve Mantık Yürütme: Karşılaşılan ani durumlarda doğru karar verme becerisi.
Tepki Hızı ve Kalitesi: Tehlike anında ne kadar hızlı ve doğru reaksiyon gösterildiği.
El, Göz ve Ayak Koordinasyonu: Aracın kontrolünü sağlayan uzuvların uyumu.
Hız ve Mesafe Algılama: Sollama, park etme gibi manevralarda mesafeyi doğru tahmin etme.

Psikoteknik belgesi sadece bir yasal zorunluluk değil aynı zamanda sürücülerin kendilerini, taşıdıkları canları veya malları güvence altına alan bir sigortadır.

Psikoteknik Belgesi Alım Süreci
Psikoteknik test işlemleri günübirlik olarak yapılmaktadır. Psikoteknik test süresi ortalama 1 saattir. Psikoteknik testi ; direksiyon – gaz – pedal ve dokunmatik ekrandan oluşan T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yetki belgeli ve lisanslı simülatör cihazımızda yapılmaktadır. Mavi Beyaz Psikoteknik Değerlendirme Merkezimiz psikoteknik belge alımınızda sizlere en hızlı şekilde çözümler sunmak adına psikoteknik test işlemlerini randevulu olarak yürütmektedir.  Psikoteknik belgenizi en hızlı şekilde alabilmeniz için aşağıdaki adımları uygulayabilirsiniz.

Mavi Beyaz Psikoteknik Değerlendirme Merkezimizden Randevu Alın : Çağrı merkezimiz (0224 341 95 95) aracılığı ile psikoteknik test randevunuzu hızlı bir şekilde alabilirsiniz. Randevu tarihinizde seans saatinizden 15 dakika önce merkezimizde hazır olmanız gerekmektedir.
Psikoteknik Test Cihazımızda Yapılan Teste Katılın : Uzman psikoloğumuzun gözetiminde yapılan ve ortalama 1 saat süren test sürecine katılım sağlamanız gerekmektedir. Sürücüler için özel olarak tasarlanmış simülator cihazımızda refleksleriniz, karar verme hızınız, dikkatiniz vb. kritik yetenekleriniz ölçülmektedir. Testin bitiminde olumlu/olumsuz rapor sonucunuz düzenlenmektedir. Düzenlenen rapor uzman psikoloğumuz tarafından elektronik olarak onaylanmaktadır.
Psikoteknik Belgenizi Psikiyatri Doktoruna Onaylatın : Psikoteknik testinizi başarıyla tamamlandıktan sonra düzenlenen ve tarafınıza verilen sonuç raporunu 45 gün içerisinde bir psikiyatri uzmanına onaylatmanız gerekmektedir.

Önemli Bilgi : Psikoteknik testinin yapıldığı tarihten itibaren 45 gün içerisinde psikiyatri uzmanına onaylatılmayan raporlar T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından iptal edilmekte ve yeniden rapor alımı için sürücünün 6 ay beklemesi gerekmektedir.
Psikoteknik Belgenizi E-Devlet Hesabınızdan Kontrol Edin : Yukarıdaki tüm adımlar tamamlandıktan sonra psikoteknik belgeniz e-devlet hesabınızda e-imzalı olarak aktif hale gelecektir. Ticari bir araç kullanıyorsanız yanınızda psikoteknik belgenizi taşımanıza gerek yoktur. Olası bir trafik denetiminde T.C. kimlik numaranız üzerinden psikoteknik belgenizin varlığı dijital ortamda sorgulanabilmektedir.

Psikoteknik Belgesi Geçerlilik Süresi ve Yenileme Süreci
Psikoteknik belgesinin geçerlilik süresi raporun onaylandığı tarihten itibaren 5 yıldır. 5 yılın sonunda psikoteknik belgesinin geçerliliği sona erer.
Belgenizi yenilemek için 5 yıllık kullanım süreniz sona ermeden Mavi Beyaz Psikoteknik Değerlendirme Merkezimize ulaşabilir, aynı gün içerisinde psikoteknik rapor sürenizi uzatabilirsiniz.
Aktif olarak karayollarında hafif/ağır bir ticari araç kullanıyorsanız psikoteknik belgenizi geçerlilik süresi dolmadan önce yenilemeniz sizin yararınıza olacaktır. Aksi halde olası bir trafik denetiminde veya herhangi bir kaza sürecinde cezai yaptırımlara maruz kalırsınız.

Psikoteknik Belgemi Nasıl Görüntüleyebilirim?
Psikoteknik belgenizin geçerli olup olmadığını veya sisteme işlenip işlenmediğini e-devlet hesabınızdan aşağıdaki adımları takip ederek kolayca kontrol edebilirsiniz.
turkiye.gov.tr (e-devlet kapısı) adresine gidin.
T.C. kimlik numaranız ve şifrenizle giriş yapın.
Arama çubuğuna “Psikoteknik Değerlendirme Raporu Sorgulama” yazın.
Çıkan hizmete tıklayarak raporunuzun detaylarını ve geçerlilik süresini anında görüntüleyin.

Psikoteknik Belgesi Ceza Süreci Nasıl İşler?

Süreç, genellikle Emniyet Genel Müdürlüğü’ne bağlı trafik polisleri veya jandarma ekiplerinin yaptığı rutin bir yol kontrolü sırasında başlar

Adım 1: Denetim ve Tespit
Trafik ekipleri, ticari araç sürücüsünü durdurur ve standart evrak kontrolü yapar (ehliyet, ruhsat, SRC belgesi vb.). Bu kontrol sırasında sürücüden Psikoteknik Değerlendirme Raporu‘nu ibraz etmesi istenir. Rapor artık e-devlet üzerinden de doğrulanabildiği için fiziksel olarak yanınızda olmasa bile sistemden kontrol edilir.

Bu aşamada üç olumsuz durum tespit edilebilir:

Sürücü, psikoteknik belgesini hiç almamıştır.
Sürücünün belgesi vardır ancak geçerlilik süresi (5 yıl) dolmuştur.
Sürücü, ehliyetine el konulduğu için bu belgeyi almıştır ancak hala geçerli bir rapora sahip değildir.

Adım 2: Anında Uygulanan Yaptırım: Araç Kullanmaktan Men
Psikoteknik belgesinin olmadığı tespit edildiği anda en kritik yaptırım devreye girer:

Sürücü derhal araç kullanmaktan men edilir.
Bu, sürücünün o an itibarıyla direksiyon başında yoluna devam edemeyeceği anlamına gelir. Araç, geçerli bir psikoteknik belgesine ve ehliyete sahip başka bir sürücü gelene kadar bulunduğu yerde bekletilir. Bu durum, taşımacılık faaliyetinin anında durmasına ve ciddi zaman kaybına yol açar. (Bu uygulama belirli şartlara göre değişiklik gösterebilir)

Adım 3: İdari Para Cezasının Düzenlenmesi
Psikoteknik belgesi eksikliği, iki farklı kanun kapsamında değerlendirildiği için ceza süreci de buna göre şekillenir.

Sürücüye Yönelik Ceza (Karayolu Taşıma Kanunu Kapsamında)

Yasal Dayanak: Ceza, Emniyet’in genel trafik ceza rehberinden ziyade, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’na dayanılarak uygulanır.
Muhatap: Bu kanuna göre, mesleki yeterlilik belgesi (Psikoteknik de bu kapsamda değerlendirilir) olmadan taşıt kullanan sürücüye idari para cezası düzenlenir.
Ruhsat Sahibine/İşletmeciye Yönelik Ceza (Karayolu Taşıma Kanunu Kapsamında)
Yasal Dayanak: 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’na göre bu niteliklere sahip olmayan bir şoförü istihdam eden veya aracını kullandıran işletmeciye (ruhsat sahibine veya şirkete) çok daha yüksek bir idari para cezası öngörür.
Muhatap: Ceza tutanağı, araç plakasına veya doğrudan şirket adına düzenlenir.

Özetle: Denetimde hem sürücüye hem de araç sahibine/şirkete ayrı ayrı idari para cezası uygulanması uygulanmaktadır.

Adım 4: Ceza Sonrası Süreç ve İtiraz Hakkı

Tebliğ ve Ödeme: Düzenlenen idari para cezaları, ilgili kişilere (sürücü ve/veya ruhsat sahibi) tebliğ edilir. Cezanın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde %25 indirim uygulanır.
İtiraz Süreci: Cezanın haksız olduğunu düşünen kişi, ceza tutanağının tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde cezanın kesildiği yerdeki Sulh Ceza Hakimliği‘ne bir dilekçe ile itirazda bulunabilir. Ancak, psikoteknik belgesinin olmaması veya süresinin geçmiş olması somut bir durum olduğu için bu tür itirazların olumlu sonuçlanma ihtimali genellikle düşüktür.

Güncel Önemli Notlar

Ceza Miktarları: İdari para cezaları her yıl yeniden değerleme oranına göre güncellenir. 2025 yılı için belirlenen net rakamlar, ilgili kanunların ceza cetvellerinde yer alır.
Sigorta Sorunları: Olası bir kaza durumunda sürücünün geçerli bir psikoteknik belgesi olmaması, sigorta şirketlerinin hasarı ödememesi veya ödediği hasarı sürücüye/şirkete rücu etmesi gibi çok ciddi mali sonuçlar doğurabilir.

Önemli Olan Güvenliktir: Ceza süreci mali ve idari olarak yıpratıcı olsa da psikoteknik değerlendirmesinin asıl amacının sürücülerin ve trafikteki diğer insanların can güvenliğini sağlamak olduğu unutulmamalıdır.